Arka Oda Toplantısı

Matbuat Çiçek Açınca:
19. Yüzyıl Okuma Kültürü ve Osmanlı Resimli Dergileri
Ahmet Ersoy

30 Mart 2017 / 18:30

Osmanlı dönemi fotoğrafçılığına odaklanan birçok çalışma, fotoğrafı öncelikle görsel içeriği ve estetik özellikleriyle değerlendirilen, nihai ve münferit bir obje olarak ele alma eğilimindedir. Sanat tarihçi ve koleksiyonerler fotoğraflara ağırlıkla biçimsel kıstaslarla yaklaşırken birçok tarihçi de onları varsayılan, kabullenilmiş bağlam ve ideolojileri belgeleyip teyit eden vesikalar olarak görme eğilimindedir.

“Matbuat Çiçek Açınca” adlı bu çalışmada ise, fotoğrafın estetik yönü yadsınmamakla birlikte, onun tarihsel belge olarak çoğul okumalara açılması, yani tıbbi ve askeri keşiften kriminoloji ve gazeteciliğe varan yaygın kullanım alanları içinde sürekli yeniden üretilen, dolaşan ve şekil değiştiren bir mecra olarak tartışılması önerilmektedir. Bu yaklaşıma göre fotoğraf nihai ve kapalı bir imge değildir, değişik bağlamlarda tekrar tekrar üretilen, her karşılaşmada da farklı anlamlar üretip farklı durumlar yaratabilen “hercaî” bir mecra olarak ele alınmalıdır. Önerilen, fotoğrafın geniş ve çoğul medya ortamları içindeki (dergilerden kitaplara, kartvizitlerden vesikalıklara varan) gündelik ve arızî hallerinin, üretim, dağıtım ve farklı algılanma süreçleri dikkate alınarak incelenmesidir. Fotoğrafın anlam ve vücut bulduğu geniş, çok katmanlı medya iklimlerini merkeze alan bu çalışma esasen Servet-i Fünun, Malumat ve Maarif gibi Osmanlı resimli dergilerinde fotoğrafın konumu ve kullanımı üzerine yoğunlaşmaktadır. Konuşmanın tarihsel odağı, Osmanlı matbuat dünyasının canlanıp okur profillerinin çeşitlendiği, fotoğrafın metinle kaynaşıp gündelik alanda tüketilmeye başlandığı dönem, yani II. Abdülhamid’in saltanat yılları olacaktır (1876-1909). Görselliğin merkezde olduğu Osmanlı resimli dergilerine bakılarak fotoğrafların metinlerle, diğer fotoğraf ve imgelerle ilişkisi irdelenecek, bu modern medya kurgusunun Osmanlı dünyasına has özellikleri ve 19. yüzyıla ait yeni görme, hatırlama ve ifade tarzlarıyla bağlantısı incelenecektir.

Etkinlik ücretsizdir, rezervasyon alınmamaktadır.