Arka Oda Toplantısı
Halep ve İstanbul Musikilerinin Etkileşimi
İbrahim Muslimani
27 Mayıs 2021 / 18:00
Osmanlı’nın büyük vilayetlerinden Halep’in zengin bir altyapıya sahip olan musikisinde Türk ve Arap etkilerini bir arada görmek mümkündür. Halepli ve İstanbullu musikişinas ve talebelerin karşılıklı ziyaretleri bu etkiyi mümkün kılmıştır. Dinî ve sivil formlarda, Osmanlı mecmualarında yer alan ancak günümüzde unutulmuş pek çok söz ve saz eseri Halep musikisi içerisinde halen icra edilmektedir.
Halep musikisinin en özel türlerinden biri olan muvaşşah, Türk ve Arap musikisinden etkilenmiştir. Halepli sanatkârlar, geniş anlamıyla Doğu Makamları’nı kullanmışlar, Halep’e intikal eden tarikatlarla birlikte bu bölgelerden gelen birçok makam icrası, bestelerde yer alan terennümler ve usuller de Halep muvaşşahlarında ve dinî musikisinde yer bulmuştur.
Halep ve İstanbul musikilerinin birbirlerinden nasıl etkilendiğini inceleyen bu sunumda iki büyük isme özellikle değinilecek. İlki Halep Mevlevihanesi dervişlerinden Neyzen Ali Derviş’tir (1882–1952). Dârulelhan'da Rauf Yekta Bey'den öğrendiği İstanbul musikisini talebelerine öğretmiş, hoca olarak bulunduğu Halep’te ve gittiği Mısır, Irak ve Tunus’ta bulunan musiki enstitülerinde talebelerine İstanbul ve Halep musiki mirasınının makam ve usullerini anlatmıştır. İkinci isim ise Halepli ünlü bestekar Omar Batş’tır (1885–1950). Batş, askerlik döneminde tanıştığı Osmanlı musikisinden etkilenmiştir. Konuşmada, İstanbul musikisinin makam icra üslubu ve usullerinin Halep müziği üzerindeki etkileri bu iki ismin besteleri aracılığıyla gösterilecektir.
Bu kültürel mirasın korunması ve aktarılması hedefiyle kurulan Nawa Band, Halep musikisinde unutulmuş veya unutulmaya yüz tutmuş eserleri gün yüzüne çıkarmaktadır. Ayrıca Nefes Kültür Sanat Derneği çatısı altında devam eden Nefes Müzik Okulu Projesi ile de çocuklara, gençlere ve musikiye gönül vermis bireylere bu eserler öğretilmekte, bu mirasın korunması ve aktarılması sağlanmaktadır.
İbrahim Muslimani Hakkında
Halepli perküsyon sanatçısı Muslimani, 2006’dan bu yana Suriye’nin unutulmaya yüz tutmuş musiki mirası üzerine arşivleme ve eserlerin yeniden icrası üzerine çalışmalar yürütmektedir. 2009’da kendi kurduğu müzik grubu Nawa Band ile hazırlanmış, 2014’te yayınlanmış “Ancient Sufi Invocations and Forgotten Songs from Aleppo”adlı bir albümü mevcuttur. 2016’da Gaziantep’te kurduğu Nefes Kültür Sanat Derneği’nin yönetim kurulu başkanıdır. 2019’da Gaziantep Üniversitesi Sinema ve Televizyon Bölümü’nden mezun olmuştur.
Etkinlik dili Türkçedir, Zoom uygulaması üzerinden gerçekleştirilecektir. Rezervasyon formunu doldurarak kayıt olabilirsiniz.
Fotoğraf:
Halep, 1914. Sazendeler: Neyzen Abdületif Elnebki, udi Rahmo Şubbo, kanuni Yakup Gazaleh, Selim Gazaleh, kemani Sami Elşevva, ritim Murad Feraye, arkadaki adam şef Ali Elderviş.
