Arka Oda Toplantısı

Günümüz İstanbul’unda Kültür Mirasının Korunması
ve Restorasyonlar Üzerine Gözlemler
Prof. Dr. K. Kutgün Eyüpgiller

Paylaş

26 Nisan 2018 / 18:30 Geçmiş Aktivite

Türkiye’de koruma yasasının ve koruma kurumlarının geçmişi oldukça eskilere uzanır. Ancak, ülkemizde İstanbul başta olmak üzere neredeyse tüm Anadolu kentleri tarihi ve kültürel önemlerinin çok yüksek olmasına ve yıllar önce yasal olarak koruma altına alınmış olmalarına karşın, sahip oldukları kentsel dokuyu ve onu oluşturan mimari mirası korumakta başarısız olmuştur.

Gelişen süreçte kentsel koruma alanlarında son derece sağlıksız yeni mimari ortamlar oluşmuş, kültür varlığı yapılar kendi hallerine terk edilerek yıkılma noktasına gelmiştir. Günümüz Türkiyesi’nde söz konusu kültür varlığı yapıların önemlice bir bölümü restore edilme sınırını çoktan aşmış durumdadır.
Türkiye’nin ihtiyacı, bu tür alanlar ve yapılarda uygulanabilecek ilkeleri belirlemektir. Ne var ki bu çalışma karmaşık sorunları da bünyesinde barındırmaktadır. Hukukta olduğu gibi koruma kuramı bağlamında da matematiksel formüllere dayanan kanaat oluşması söz konusu değildir. Kanaat ve karar oluşması sürecinde teknik, hukuki, sosyal, kültürel, yönetsel vb faktörler devreye girmektedir.

Ülkemizde ve dünyada gerçekleştirilen koruma / restorasyon uygulamaları incelendiğinde, bu konuda bir konsensüs olmadığı, kültür varlığı yapının örneğin özgün mekânsal düzenini değiştiren veya koruyan uygulama örneklerinin her ikisine de rastlandığı izlenmektedir. Aynı şekilde kültür varlığı yapıların restorasyonunda uygulanacak teknik ve yöntemlerde de tam bir uzlaşı olmadığı ortadadır. Bu bağlamda genel kabul gören tutum, her yapının kendine özel koşulları olduğu, dolayısıyla her yapının kendi özelinde değerlendirilmesi gerektiği biçimindedir.