Bursiyer Konuşmaları
Sinan Ekim
“Yeni” Bir Türklüğe Doğru?: Başbakan Adnan Menderes Döneminde İslam, Eğitim ve “İdeal Türk”ün Oluşumu, 1950–1960
21 Ekim 2020 / 18:00
1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından bu yana, iki Türklük kavrayışı ülkenin ulusal söyleminin parametrelerini belirlemiştir: Birincisi Türkiye'yi aslen seküler bir ülke olarak görürken, diğeriyse ülkenin dini temeller üzerinde yükseldiği görüşündedir. Resmi Türk tarih yazımı, Türkiye’nin kurucu elitinin yönettiği ulus inşası sürecinin, ülkenin İslami gerçeklerini görmezden geldiği, ancak daha sonraki gelişmelerin Türklüğü İslami kökleriyle yeniden bağlantılandıran bir siyasi alan açtığı iddiasındadır. Bu anlatıya göre söz konusu gelişmelerin ilki, Adnan Menderes liderliğindeki Demokrat Parti'nin 1950'deki seçim zaferidir.
Gerçekten de 1950'lerde, daha önce yeraltına itilen pek çok dini unsurun yeniden sahneye çıktığı görülür. Peki dinle kurulan bu ilişki gerçekten de yeni yönetimin Türkiye’nin ulusal kimliğini daha dini bir temelde yeniden şekillendirmeyi amaçladığı anlamına mı geliyordu? 1950'lerde “ideal Türk”ü teşkil ettiği düşünülen değerler bütünü neydi; din ve İslam bu örnek erdemler kümesinin ne ölçüde ve hangi açıdan parçasıydı?
Bu sunum, Sinan Ekim’in bir analiz aracı olarak eğitimi kullanarak yukarıdaki sorulara cevap vermeyi hedefleyen projesine giriş niteliğindedir. Projenin genel hatlarıyla aktarımından sonra, sunumda 1950 ile 1960 yılları arasında basılan 4. ve 5. sınıf tarih ders kitaplarına odaklanılacak. DP'nin eğitim paradigmasının aktarmayı hedeflediği norm ve değerleri ortaya koymak amacıyla, bu sınıflardaki öğrencilerin öğrendiği ve çalıştığı materyaller incelenecek, özellikle de söz konusu dönemde dinle ilişkilendirilen unsurlar konusunda değişen pedagojik söylem ele alınacaktır.
Sinan Ekim, London School of Economics (LSE) Uluslararası Tarih Bölümü'nde doktora öğrencisidir. Aynı zamanda İtalya'nın Roma kentindeki Istituto Affari Internazionali'nin (IAI) "Doğu Avrupa ve Avrasya" programında Junior Fellow pozisyonundadır.
Etkinlik dili İngilizcedir, Zoom uygulaması üzerinden gerçekleştirilecektir. Katılımcı sayısı sınırlıdır, rezervasyon formunu doldurarak kayıt olabilirsiniz.
